با این 7 راهکار کودک خود را کتابخوان کنید!
ساده ترین راه ها برای کتابخوان کردن کودک
در دنیایی که تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی روزبه‌روز جای بیشتری در زندگی ما باز می‌کنند، عادت به کتابخوانی در کودکان به چالشی بزرگ تبدیل شده است. بسیاری از والدین نگرانند که فرزندانشان وقت بیشتری را صرف بازی‌های دیجیتال و تماشای ویدیو کنند تا اینکه کتابی در دست بگیرند و در دنیای داستان‌ها و دانستنی‌ها غرق شوند. اما خبر خوب این است که علاقه به مطالعه یک مهارت آموختنی است و شما به عنوان والدین می‌توانید نقش کلیدی در پرورش این عادت ارزشمند داشته باشید.
حال سوال اینجاست که چگونه کودکان را کتاب خوان کنیم؟ کتابخوان کردن کودکان نیازی به اجبار و سخت‌گیری ندارد. کافی است راه‌هایی را پیدا کنید که کتاب را برای آن‌ها جذاب و هیجان‌انگیز کند. از قصه‌گویی‌های شبانه گرفته تا بردن کودک به کتابخانه، انتخاب کتاب‌هایی با تصاویر رنگارنگ، و حتی تبدیل مطالعه به یک سرگرمی خانوادگی، روش‌های متعددی برای ترغیب کودکان به کتابخوانی وجود دارد.
در این مقاله، 7 راهکار عملی و اثبات‌شده را بررسی می‌کنیم که به شما کمک می‌کنند کودک خود را به یک کتابخوان مشتاق تبدیل کنید. اگر دوست دارید فرزندتان دنیای بی‌نهایت داستان‌ها و دانستنی‌ها را کشف کند، با ما همراه باشید و این روش‌های ساده اما تأثیرگذار را امتحان کنید!
چگونه کودک کتابخوان داشته باشیم؟
1- از بدو تولد (نوزادی) برای او کتاب بخوانید
کتاب خواندن برای نوزادان شاید عجیب به نظر برسد، اما تاثیر عمیقی بر رشد زبانی و شناختی آن‌ها دارد. وقتی از همان روزهای نخست زندگی با صدای بلند برای کودک‌تان کتاب می‌خوانید، او با ریتم و آهنگ کلمات آشنا می‌شود و گوش دادن به زبان گفتاری را یاد می‌گیرد. این کار، نه تنها مهارت‌های زبانی را تقویت می‌کند، بلکه باعث شکل‌گیری یک پیوند عاطفی قوی بین شما و کودک می‌شود. انتخاب کتاب‌های تصویری با رنگ‌های جذاب یا داستان‌های کوتاه و آهنگین می‌تواند نوزاد را بیشتر جذب کند.
با بزرگ‌تر شدن کودک، کتاب خواندن به بخشی از روتین روزانه او تبدیل خواهد شد. در سنین پایین، کودکان کلمات را با احساسات و حرکات چهره والدین ارتباط می‌دهند، و این به رشد هوش هیجانی‌شان کمک می‌کند. همچنین، وقتی کتاب را وارد برنامه‌ی روزمره نوزادان کنیم، احتمال اینکه در سال‌های بعدی به مطالعه علاقه‌مند شوند، بیشتر می‌شود. پس هر شب، حتی برای چند دقیقه، کتاب خواندن را در برنامه قرار دهید و از این فرصت برای آشنایی او با دنیای داستان‌ها استفاده کنید.
2- خودتان کتابخوان باشید
کودکان از رفتار والدین تقلید می‌کنند؛ اگر شما عاشق کتاب باشید و همیشه در حال مطالعه دیده شوید، این علاقه را به فرزندتان منتقل خواهید کرد. وقتی کودک شما ببیند که کتاب بخش مهمی از زندگی شماست، حس کنجکاوی او برانگیخته می‌شود و به تدریج میل به خواندن در او شکل می‌گیرد. پس به جای اینکه فقط او را به خواندن تشویق کنید، خودتان نیز به طور منظم کتاب بخوانید و این رفتار را برایش عادی جلوه دهید.
یکی از بهترین روش‌ها این است که لحظاتی از روز را به کتابخوانی خانوادگی اختصاص دهید. می‌توانید کنار فرزندتان بنشینید و هر کدام کتابی را بخوانید یا حتی بخش‌هایی از داستانی را که می‌خوانید، برای هم تعریف کنید. این کار نه‌تنها او را به مطالعه علاقه‌مند می‌کند، بلکه باعث می‌شود زمان مفیدی را در کنار یکدیگر سپری کنید. با تبدیل کتاب به یک سرگرمی جذاب، کودک یاد می‌گیرد که مطالعه بخشی از سبک زندگی سالم است.
3- قفسه‌ای از کتاب‌های متنوع تهیه کنید
داشتن یک قفسه اختصاصی برای کتاب‌های کودک، او را تشویق می‌کند که به مطالعه روی بیاورد. کودکان عاشق این هستند که وسایل مخصوص به خود داشته باشند، پس اگر قفسه‌ای پر از کتاب‌های رنگارنگ در اتاقشان باشد، به احتمال زیاد بارها و بارها به سراغ آن خواهند رفت. سعی کنید تنوعی از داستان‌های کوتاه، شعر، کتاب‌های تصویری و آموزشی را در اختیارشان قرار دهید تا بتوانند بر اساس علاقه‌شان انتخاب کنند.
نکته مهم این است که این قفسه باید در دسترس کودک باشد. اگر کتاب‌ها در قفسه‌های بلند و دور از دسترس او قرار گیرند، احتمال اینکه سراغشان برود، کمتر می‌شود. بهتر است قفسه‌ای با ارتفاع مناسب و در نزدیکی محل بازی کودک داشته باشید تا بتواند به‌راحتی کتاب مورد علاقه‌اش را بردارد، ورق بزند و در دنیای داستان‌ها غرق شود.
4- کتاب را دم‌دست کودک قرار دهید
اگر می‌خواهید فرزندتان به کتاب علاقه‌مند شود، باید آن را بخشی از محیط روزمره‌اش کنید. قرار دادن کتاب در جاهایی که کودک به آن‌ها دسترسی داشته باشد، مثل کنار تخت، در اتاق بازی یا حتی داخل کیف مدرسه‌اش، باعث می‌شود که به طور ناخودآگاه به سمت مطالعه کشیده شود. این کار به او یادآوری می‌کند که کتاب‌خواندن همیشه یک گزینه سرگرم‌کننده در دسترس است.
علاوه بر این، می‌توانید در مکان‌هایی که معمولاً وقت خود را در آن سپری می‌کند، مثل میز غذاخوری یا ماشین، چند کتاب بگذارید. حتی می‌توانید به‌جای دادن گوشی یا تبلت، یک کتاب کوچک به او بدهید تا در زمان‌های انتظار یا مسافرت سرگرم شود. هرچه دسترسی به کتاب آسان‌تر باشد، احتمال اینکه کودک آن را انتخاب کند، بیشتر خواهد شد.
5- با وجود بی‌توجهی کودک، به خواندن ادامه دهید
گاهی اوقات ممکن است هنگام خواندن یک داستان، کودک علاقه‌ای نشان ندهد و سرگرم کار دیگری شود. در چنین شرایطی، نباید دلسرد شوید. ذهن کودک حتی در حالت بازی نیز می‌تواند اطلاعات را دریافت کند، بنابراین کتاب خواندن را متوقف نکنید. حتی اگر به نظر برسد که او توجهی ندارد، واژه‌ها و داستان‌ها در ذهنش ذخیره می‌شوند و در آینده تأثیر خود را نشان خواهند داد.
ادامه دادن به خواندن باعث می‌شود که کودک به تدریج به این روند عادت کند. ممکن است در ابتدا فقط برای چند ثانیه به کتاب نگاه کند، اما با گذشت زمان، میزان تمرکز و علاقه‌اش بیشتر خواهد شد. مهم این است که او را مجبور به گوش دادن نکنید، بلکه مطالعه را به تجربه‌ای لذت‌بخش تبدیل کنید تا خود او علاقه‌مند شود.
6- کتاب‌ها را چند باره برای کودک‌تان بخوانید
کودکان عاشق تکرار هستند. اگر کودک شما از شما می‌خواهد که یک داستان را بارها و بارها بخوانید، این به معنای علاقه شدید او به آن کتاب است. تکرار داستان به کودک کمک می‌کند تا کلمات جدید را یاد بگیرد، روند داستان را بهتر درک کند و حتی در نهایت برخی قسمت‌ها را حفظ کند. این فرایند باعث تقویت مهارت‌های زبانی و درک مطلب او می‌شود.
علاوه بر این، هر بار که یک داستان تکرار می‌شود، کودک ممکن است جزئیات جدیدی را کشف کند. او ممکن است در بار اول به تصاویر توجه کند، در بار دوم به شخصیت‌ها علاقه‌مند شود و در دفعات بعدی متوجه نکات بیشتری در داستان شود. این روند نه‌تنها یادگیری را عمیق‌تر می‌کند، بلکه باعث ایجاد حس اعتماد به‌نفس در او می‌شود، چرا که او داستانی را می‌شناسد و می‌تواند درباره آن صحبت کند.
7- کتاب‌خواندن را به زمان خاصی محدود نکنید
اگرچه زمان‌هایی مانند قبل از خواب برای خواندن کتاب بسیار مناسب هستند، اما نباید مطالعه را فقط به یک ساعت خاص محدود کنید. کودکان باید یاد بگیرند که کتاب می‌تواند در هر زمان و مکانی یک سرگرمی لذت‌بخش باشد. می‌توانید هنگام صبحانه، در پارک، در ماشین یا هر زمانی که فرصتی پیش آمد، کتابی بردارید و برای فرزندتان بخوانید.